Andvarinn í himinsfari -180 ára afmæli veðurmælinga Árna Thorlaciusar

Í Nóvember 2025 verða 180 ár liðin frá því að Árni Thorlacius hóf samfelldar veðurfarsmælingar í Stykkishólmi sem hafa staðið óslitið síðan. Árni fæddist árið 1802 og varð umsvifamikill verslunar- og fræðimaður í Stykkishólmi eftir að hann kom heim úr námi frá Kaupmannahöfn. Þessar mælingar eru taldar með elstu samfelldu veðurmælingum í Evrópu og árið 2019 veitti Alþjóðaveðurfræðistofnunin Stykkishólmsbæ viðurkenningu fyrir það afrek. Samfélagslegt mikilvægi þeirra er ekkert minna en hið hnattræna þar sem þær gefa okkur dýrmæta innsýn inn í nær tveggja alda veðurfarsbreytileika í Norður Atlantshafi og hafa þannig lengi gagnast í margskonar innlendar og alþjóðlegar loftslagsrannsóknir.

Í tilefni þessa afmælis verður efnt til málþings sem verður haldið í Vatnasafninu í Stykkishólmi 11. október næstkomandi. Megin þema málþingsins verða veðurmælingar Árna en til stendur að upphefja þennan hluta af sögu Stykkishólms og gera henni skýr skil samfélagslega sem og að setja mælingarnar í hnattrænt samhengi, m.a. þýðingu þeirra í alþjóðlegum loftslags rannsóknarverkefnum. Í þeim tilgangi að brúa bilið milli samfélags og vísinda m.a. hvað varðar loftslagsmálin og skapa samtal fáum við einnig að heyra sjónarhorn listamanna varðandi þátt vísindanna (m.a. loftslags/veðurs o.s.fr.) í þeirra sköpun. Málþinginu líkur svo með opnun sýningar í Norska húsinu með verkum listamanna undir þemanu Vendipunktar/Tipping Points.

Verkefnið er unnið með stuðningi bæjarstjórnar Sveitarfélagisns Stykkishólms, Safnaráðs og Sóknaáætlun Vesturlands.